📘 Bài 9-1: Ngoại Lệ và Xử Lý Ngoại Lệ trong Python

Mục tiêu: Hiểu và sử dụng try, except, else, và finally để xử lý lỗi một cách an toàn trong chương trình Python.

---

✅ 1. Ngoại lệ là gì?

Ngoại lệ (Exception) là lỗi xảy ra trong khi chương trình đang chạy, khiến chương trình bị dừng đột ngột nếu không được xử lý.

Ví dụ:

print(10 / 0)  # Lỗi chia cho 0

Kết quả:

ZeroDivisionError: division by zero

---

🧯 2. Cách xử lý ngoại lệ với try - except

Cú pháp cơ bản:

try:
    # mã có thể gây lỗi
except ErrorType:
    # mã xử lý khi có lỗi

Ví dụ:

try:
    num = int(input("Nhập số: "))
    print("Bình phương:", num ** 2)
except ValueError:
    print("❌ Bạn phải nhập số nguyên!")

---

🔍 3. Sử dụng else và finally

else: Chạy khi không có lỗi

try:
    age = int(input("Nhập tuổi: "))
except ValueError:
    print("Sai định dạng!")
else:
    print("Tuổi của bạn là:", age)

finally: Luôn chạy dù có lỗi hay không

try:
    f = open("data.txt")
except FileNotFoundError:
    print("Không tìm thấy file!")
finally:
    print("Kết thúc xử lý file.")

---

📦 4. Một số lỗi thường gặp

Lỗi	Mô tả
ZeroDivisionError	Chia cho 0
ValueError	Sai kiểu giá trị
TypeError	Sai kiểu dữ liệu
FileNotFoundError	Không tìm thấy file
IndexError	Truy cập sai chỉ mục danh sách

---

🧑‍🏫 5. Bài tập đơn giản

Đề bài: Tính điểm trung bình 3 môn

try:
    math = float(input("Điểm Toán: "))
    lit = float(input("Điểm Văn: "))
    eng = float(input("Điểm Anh: "))
    avg = round((math + lit + eng) / 3, 2)
except ValueError:
    print("❌ Điểm phải là số!")
else:
    print("✅ Điểm trung bình:", avg)

---

🖼️ 6. Hình minh họa

Sơ đồ xử lý ngoại lệ trong Python

---

✨ Ghi nhớ nhanh

Thành phần	Ý nghĩa
try	Nơi đặt đoạn code có thể gây lỗi
except	Xử lý khi lỗi xảy ra
else	Chạy nếu không có lỗi
finally	Luôn chạy dù có lỗi hay không

---